सनाखत

मणि राई  |  साहित्य  |  श्रावण ९, २०७८

वाचन नै गर्नुपर्‍यो किन ? 
अतिरञ्जनामा लेखिएको 
जृशंसताले भरिपूर्ण 
त्यो किते पाखण्डी इतिहास 
यही भएरै 
आजभन्दा झण्डै अढाइ सय वर्षपूर्व 
यो गोरखा राज्यको करकमलबाट 
मेरो नाक र कान 
कीर्तिपुरमा दयापूर्वक काटिएको थियो 

त्यो महासगरमा 
गोरखालीहरुको रगत पिउन व्यग्र भइका 
उनीहरुको खुनी तरवारहरु 
मेरो कान र नाकमा रेटिंदा 
आफ्नै परिविार र पासाहरु 
टुलुटुलु हेर्दै मलाई 
रोइरहेथे उनीहरु 
बगेथ्यो भारि रगतको भेल 
आज त्यही विकृत मेरो अनुहार 
डुलाउँदैछु यो दुनियाँ सामु 

अहिले स्वजनहरु सोध्ने गर्छन् मलाई 
खोइ तिम्रो नाक ? 
खोइ त तिम्रो कान ? 
निस्पन्द छु तापनि 
विवश छु जवाफ दिन 
कीर्तिपुरे विजित पक्ष म 
गोरखालीहरुको सैन्य एकीकरणको खातिर 
निशर्त चढाइदिएँ 
मेरो नाक र कान 
साँक्षी छ बल्खु खोला 
साक्षात्कार छ चोभारको साँगुरो गल्छी 
जुन गल्छी छितोल्दै 
बगेको थियो 
श्रापित कीर्तिपुरेहरुको रगत 
किन कपट घुसेको छ दक्षिणकालीको मानभित्र ? 
किन सत्य बोल्न अनिच्छुक छन् ? 
पशुपतिका भट्ट र पण्डितहरु 

सिंहदरबारको अगाडि चोरी औंला ठडाउँदा 
राष्ट्रिय एकता प्रदीप्त हुने भए 
सर्नुपर्थ्यो नि किन नागर्जुनमा बसाइँ 
तर यस कटुवालहरुको सरहदभित्र 
लुटिएका निर्दोष नाक र कानहरुको आजतक भएको छैन र सनाखत 
त्यसै गरेर 
अनि नुवाकोटको लडाइँमा पराजय हुँदा 
जयन्त राना मगरको 
जिउँदै उसको छाला छिल्दा 
मलाई सहाराको याचना गर्दै दारुण भएर चिच्याइरहेको थियो ऊ 
निरीह चेहराले 
हेरिरहेँ उसलाई मैले केवल टुलुटुलु 
अहिलेसम्म पनि 
जयन्त राना मगर र मेरो 
भएको छैन सनाखत ।

अरुण–७, भोजपुर