ज्ञानेन्द्र विवश | साहित्य | मंसिर ०८, २०८१
हाम्रा हरेक बिहान जीवनको प्रारम्भ हो । जीवनको सुरुआत हो । र, साँझ पुनः विचार गर्ने समय हो । यी बिहान र साँझका बिचमा रहेको समय हाम्रा व्यस्त दिनचर्याका पाटाहरू हुन् ।
सगरमाथा आधार शिविरको यात्रामा मैले धेरै अनुभव सँगाल्ने अवसर पाएँ । एक साता लामो पदयात्रामा मैले गुमाउनुभन्दा पाउने कुराहरू धेरै भए । व्यर्थ बितेर जाने समयको राम्रो सदुपयोग हुन सक्यो । प्रकृति र जीवनसँग हरेक पल आमन्ने–सामन्ने हुँदै बित्ने समयले जीवनमा सधैँ नयाँ पनको आभास प्रदान गरिन्छ ।
बिहानको बेला भने आकाशमा सूर्यको उदयसँगै बिस्तारै उज्यालो हुँदै जान्छ । हिमालमा परेका प्रारम्भिक किरणहरूले यसको सौन्दर्यलाई झन् ताजगी दिन्छन् । रातको अँध्यारोबाट सारा विश्वलाई नयाँ ऊर्जा प्रदान गर्छ । सूर्यको पहिलो किरणले हिमालको टाकुरामा जब झल्किन्छ, त्यसबेला यो सजीव हुन्छ ।
सुनौलो रङमा ढल्किएका हिमालहरू स्वप्निल लाग्छन् । जस्तै प्रकृतिले यसलाई नयाँ रङ दिएर ताजगी प्रदान गरेको होस् । यहाँका तात्कालिक रङहरूको खेलले जीवनको पनि त्यो आशावादिता प्रकट गर्छ, जसमा विगतका अँध्यारोहरूलाई पछाडि छोडेर उज्यालोको स्वागत गरिदिन्छ ।
अन्ततः प्रत्यक यात्रीलाई साँझ र बिहानको सुनौलो हिमालको सौन्दर्यले जीवनमा एउटा प्रेरणा दिन्छ । साँझको रङले सान्त्वना र सन्तोषको अनुभव गराउँछ भने बिहानको रङले आशा र ऊर्जा दिन्छ । यिनै प्राकृतिक पनले प्रकृति, मानिस र पशपक्षीका दैनन्दिन कर्महरू क्रमबद्ध चल्छन् । यसमा मानिसको ग्रहण क्षमता र सिर्जनशीलताका कारण त्यसका सौन्दर्य पक्षमा हामी बढी लालायित हुन्छौँ । साथै त्यसकै आकर्षणले अनेक सिर्जना गर्न र मनमा मीठो अनुभूति सँगाल्न सक्छौँ ।
जीवनमा पनि दुःख र सुख, अँध्यारो र उज्यालोको यो चक्र निरन्तर चलिरहन्छ, र हरेक दिन हिमाल जस्तै हामीले पनि नयाँ रङमा उदय हुने साहस गर्नुपर्छ ।
यसरी साँझ र बिहानको सुनौलो रङको हिमाल प्रकृतिको सन्देश हो– जीवनलाई सजीव बनाउनुहोस्, यो क्षणको आनन्द लिनुहोस् । र, यसको सदुपयोग गरी आफूलाई सधैँ गतिशील राख्नुहोस् ।
हिमाल, प्रकृतिको अनुपम सृजना हो । त्यो विशालकाय शान्त चट्टानको थुप्रो मात्र नभएर, यसको मनोरम सौन्दर्यले मानव मनमा अपूर्व रस उत्पन्न गर्छ । हिमाललाई देख्ने मात्रले पनि मनमा आनन्द छाउँछ, तर यसको सौन्दर्यको सम्पूर्णता अनुभव गर्नका लागि विशिष्ट समय र सन्दर्भहरूको महत्व हुन्छ ।
हिमालको सौन्दर्य अनन्त छ, यो कहिल्यै उकास र सीमाभित्र बाँधिनन् । विशेष गरी साँझ र बिहानको समय, हिमालमा प्रकृतिको विशेष काव्य झल्कन्छ । यसको हरेक झल्काइले मनमा अपूर्व छाप छोड्छ, अनन्तता र महानताको अनुभव गराउँछ ।
साँझको हरफमा हिमालले अस्ताउँदो सूर्यको अन्तिम किरणलाई आफूसँग भेला गर्छ । त्यसको हल्का रातो, गुलाबी र सुनौलो ङले हिमालको चुचुरो झल्काउँछ । त्यहाँ एकप्रकारको शान्ति देखिन्छ, जो आँधीपछिको शान्ति जस्तै हुन्छ ।
बिहान भने अर्को कथा छ । अँध्यारो रातको त्यो शीतलता पछि, पहिलो सूर्य किरणले हिमाललाई कोमल ढङ्गले चुम्छ । हिमालले पातलो सुनौलो झिल्को पाएको झैँ देखिन्छ । त्यो सुनौलो झिल्को क्रमशः फैलिँदै जान्छ, जसरी जीवनको आशा फैलिन्छ । बिहानको यो दृश्य, जीवनको पुनर्जागरण जस्तै हुन्छ ।
बिहान र साँझको यो परिवर्तनमा, हिमाल हामीलाई परिवर्तनशीलताको शिक्षा दिन्छ । हरेक बिहान नयाँ सुरुआत हो र साँझ पुनः विचार गर्ने समय । यसरी, हिमालको यो सौन्दर्यले हाम्रो जीवनलाई नयाँ प्रेरणा र ऊर्जा दिन्छ ।
हिमाल, प्रकृतिको अनुपम सृजना हो । त्यो विशालकाय शान्त चट्टानको थुप्रो मात्र नभएर, यसको मनोरम सौन्दर्यले मानव मनमा अपूर्व रस उत्पन्न गर्छ । हिमाललाई देख्ने मात्रले पनि मनमा आनन्द छाउँछ, तर यसको सौन्दर्यको सम्पूर्णता अनुभव गर्नका लागि विशिष्ट समय र सन्दर्भहरूको महत्व हुन्छ ।
हिमालको सौन्दर्य कतिबेला खुल्छ र यसले कसरी मानव मनलाई मोहित गर्छ भन्ने विषयमा केही विचार गरौं ।
हिमालको सौन्दर्य, विशेषगरी बिहानैको क्षणमा खुल्छ । सूर्यको पहिलो किरण हिमालमा पर्नासाथ त्यसको हिमालको सेतो ढाकमा सुनौलो रङ पोतिन्छ । यतिबेला हिमालको
सफा आकाश, हिउँले भरिएको चुली, र सौर्य किरणको संयोजनले आकाशमा एक किसिमको स्वर्गीय दृश्य सिर्जना गर्छ ।
साँझपखको शीतलता र शान्त वातावरणमा खुल्दाको यो सौन्दर्य अनौठो र अनमोल हुन्छ । थकान र समर्पण गरेर पुगेका आरोही वा प्रकृति प्रेमीले यसलाई आँखा अगाडि देख्न पाए, उनीहरूको हृदय आनन्दले भरिन्छ ।
साँझ पखको बेला, हिमालको सौन्दर्यले अर्को रूप लिन्छ । दिनभरको घामले पग्लाउन नसकेको हिमाल साँझपखको रक्तिम सूर्यास्तमा झनै सुन्दर देखिन्छ । यो समय हरेक हिमचुलीको टुप्पामा सुनौलो–रक्तिम किरणहरू झल्किन्छन्, जसले प्रकृतिको चित्रकलालाई जीवन्त तुल्याउँछ ।
कतै कतै बादलले ढाकेको र कतै खुला रहेका हिमचुलीहरूले गर्दा दृश्य अझ मोहक हुन्छ ।
साँझको यो बेला, हिमाललाई हेर्दा मानौं कुनै महाकाव्यको अन्तिम पङ्क्तिमा पुगेको जस्तो महसुस हुन्छ, जहाँ सौन्दर्यले सम्पूर्ण भाव जगाइदिन्छ ।
त्यसैले हरेक बिहान सुरुआत हो र साँझ पुनः विचार गर्ने समय । हामीले यसको सही मनन गर्न सक्दा र यसको सुन्दरतालाई आत्मसात गर्दा वास्तवमा जीवन्त जीवनको यात्रामा हिँड्न सक्छौँ ।