ध्यान गर्ने कला र कौशल सबै मानिसमा धेर थोर रहेको नै हुन्छ । महत्वपूर्ण यतिमात्र छ उसले यो कता पट्टि लगाई रहेको हुन्छ, मनलाई शान्त गर्नमा वा अशान्त गर्नमा । डाक्टर, इन्जिनियर, विद्यार्थी, पत्रकार आदि क्षेत्रमा व्यक्तिले ध्यानबाटै सफलता पाएका...

मानव मन स्वभावैले अत्यन्त चञ्चल र अस्थिर हुन्छ । मानवीय भावनाहरु, वातावरण तथा परिस्थितिले उसलाई क्रिया तथा प्रतिक्रियाको लागि प्रेरित गरिहेको हुन्छ । त्यसैले समयमै यसलाई नियन्त्रणमा लिनु पर्दछ । ईश्वर चाहनु हुन्न, मानिस संसार देखिनै विमुख बनोस्, परन्तु मानव...

संजय उवाच एवमुक्तो हृषीकेशो गुडाकेशेन भारत । सेनयोरूभयोर्मध्ये स्थापयित्वा रथोत्तमम् ।। २४ भीष्मद्रोणप्रमुखतः सर्वेषां च महीक्षिताम् । उवाच पार्थ पश्यैतान् समवेतान् कुरूनिति ।। २५ भावार्थ संजय भन्छन्, हे राजन् ! अर्जुनद्वारा यसरी सम्बोधन गरिएपछि श्रीकृष्णले दुबै सैन्यदलका बीचमा भीष्म, द्रोण...

भारतीय लेखक खुशवन्त सिंहले लेखेको एउटा पंक्ति सम्झिन्छु, यो संसारमा वेश्यावृत्तिभन्दा गएगुज्रेको तीन वटा पेशा छन्, सौभाग्यले भनौं वा दुर्भाग्यले, मैले ती सबै पेशा गरेको छु, राजनीति, वकालत र पत्रकारिता । यस दृष्टिकोणले म र खुशवन्तबीच समानता छ । किनकि...

ऊँ पूर्णमदः पूर्णमिदं पूर्णात् पूर्णमुदच्यते । पूर्णस्य पूर्णमादाय पूर्णमेवावशिष्यते ।। ईशावास्योपनिषद्को उपर्युक्त शान्तिपाठ मन्त्र भारतीय अध्यात्मवाद एवं दर्शनको पराकाष्ठा हो । प्रायः मानिएको छ कि विज्ञानलाई प्रयोग गर्न सकिन्छ तर अध्यात्म भने भावनामा आधारित हुन्छ । वस्तुतः अध्यात्म प्रकृति भन्दा...

महर्षि अरविन्दको बारे स्कूल जीवन देखि नै मनभित्र एकखाले आकर्षणले वास गरेको थियो । उनीमाथि बेलामौकामा विभिन्न लेखकले लेखेको पढियो पनि, तर त्यसले पिपासा शान्त गर्नु सट्टा झन् झन् बढायो । पछि गएर उनले लेखेका केही साना पुस्तक पढें, तर...

स घोषो धार्तराष्ट्राणां हृदयानि व्यदारयन् । नभश्च पृथिवींचैव तुमुलो व्यनुनादयन् ।। १९ भावार्थ पाण्डवसेनाको त्यो शङ्खध्वनिले आकाश र पृथ्वीलाई गुञ्जायमान गर्दै दुर्योधनादि कौरव सेनाको हृदयलाई विदीर्ण गर्र्यो । विशिष्टार्थ ती स्वर समूहहरू जब सुनिन्छन् साधकको अन्तःकरण अवश भएर त्यतैतिर आकृष्ट...

यौनको पनि दर्शन हुन्छ भन्दा कतिपयलाई विश्वास लाग्दैन होला । कतिपयलाई यो त खाली अश्लील कुरा हो भन्ने लाग्न सक्छ । यसका बारेमा कुरा गर्नु, लेख्नु र चासो राख्नु चरित्रहीनताको परिचायक पनि भनिएला । तर, यस्तो कदापि होइन । यौन...

पाञ्चजन्यं हृषीकेशो देवदत्तं धनञ्जयः । पौण्डं दध्मौ महाशंखं भीमकर्मा वृकोदरः ।। १५ अनन्तविजयं राजा कुन्तीपुत्रो युधिष्ठिरः । नकुलः सहदेवश्च सुघोषमणिपुष्पकौ ।। १६ काश्यश्च परमेष्वासः शिखण्डीच महारथः । धृष्टद्युम्नो विराटश्च सात्यकिश्चापराजित ।। १७ द्रुपदो द्रौपदेयाश्च सर्वशः पृथिवीपते । सौभद्रश्च महाबाहु शङ्खान्दध्मुः...

काठमाडौं । नेपालका पहिलो वेदाचार्य एवं वेद विषयका पहिलो प्राध्यापक सोमनाथ पौडेलको स्मृतिमा देशमै पहिलोपटक वेद कण्ठस्थ प्रतियोगिता आयोजना गरिएको छ । विसं २००९ मा पुतलीसडकमा नेपाल राजकीय संस्कृत महाविद्यालय स्थापना भएसँगै पौडेलले पहिलोपटक वेद प्राध्यापन गर्नुभएको थियो । महाविद्यालय...

तस्य सञ्जनयन् हर्षं कुरुवृद्धः पितामहः । सिंहनादं विनद्योच्चैः शङ्खं दध्मौ प्रतापवान् ।। १२ ।। भावार्थ दुर्योधनको हर्ष र उत्साहलाई बढाउन कुरुवंशका वयोवृद्ध प्रभावशाली भीष्मपितामहले सिंह गर्जे जस्तै गर्जना गरी उच्च स्वरमा शंख बजाए । विशिष्टार्थ दुर्योधन आचार्य द्रोणको मनमा पाण्डवहरु...

माक्र्सवादको प्रतिवादन गर्दा कार्ल माक्र्सले प्राचीन युनानको सहज भौतिकवाद र द्वन्द्ववाद काण्डदेखि हेगेलसम्म विकसित हुँदै गएको जर्मनशास्त्रीय दर्शन, हेगेलको द्वन्द्ववाद र फायरवरवको भौतिकवाद तथा हेगेलको द्वन्द्ववादको चरम विकास र आदर्शवाद, फायरवारवमा भौतिकवादको राम्रो विकास भएको मानिन्छ । तर, उनी अधिभूतवादी...

वर्षौंसम्म शिवजी ध्यानमा बसिरहे । झरी, बादल, आँधी केही नभनी ध्यानमा लीन भइरहे । सृष्टि स्थितिमा बाधा पर्ने भयो । ब्रह्माको आज्ञा अनुसार कामदेव त्यहाँ पुगे र ध्यानस्थ शिवजीलाई ताकेर पुष्पवाण प्रहार गरे । शिवजीको ध्यान भङ्ग भयो, क्रोधले उनका...

हाम्रो धर्म, दर्शन, परम्परा, संस्कृति र मूल्य मान्यताहरुले हामीलाई मोक्षको पाठ राम्ररी सिकाएका छन् । हामीमोक्षको पाठ सिक्दै शिशु, किशोर, युवा, जवान हुँदै बुढो हुन्छौ । तर सिकेको अथवा सिकाइएको मोक्षको यो पाठ आफ्नो जीवनमा लागू गर्न नसकेर हामी हैरान...

काठमाडौं प्रवासमा रहँदा पुराना मित्रहरूबाट सोधिने धेरै प्रश्नमध्ये तपाईँको गुरुको र अर्को यात्रा क्रममा कुनकुन सन्त, महात्मा, योगीहरूलाई भेट्नुभयो प्रमुख रहेका हुन्छन् । यी दुवै प्रश्नको उद्देश्य भने एउटै रहेको हुन्छ । भेटिएका योगीमा को सर्वश्रेष्ठ हो, मेरो बुझाइमा कसले...

अन्ये च बहवः शूरा मदर्थे व्यक्तजीविताः । नानाशस्त्रपहरणाः सर्वे युद्धविशारदाः ।।९।। भावार्थ यस्ता अरू धेरै वीरहरू पनि छन् जो मेरा लागि आफनो जीवन उत्सर्ग गर्न तयार छन् । यी सबै अनेक प्रकारका हतियारहरूले सुसज्जित छन् र युद्धकलामा निपुण पनि छन्...

काठमाडौं । पशुपति क्षेत्रमा महाशिवरात्रिको तयारी सुरु भएको छ । महाशिवरात्रिका लागि पशुपति क्षेत्र विकास कोषले आठ उपसमितिको गठन गरी तयारी अघि बढाएको सदस्य सचिव डा. प्रदीप ढकालले जानकारी दिनुभयो । कोषाध्यक्ष डा. मिलनकुमार थापाको संयोजकत्वमा सुरक्षादर्शन व्यवस्था, कोष सञ्चालक...