स्वतन्त्रता, प्रजातन्त्र र राजनीतिमा उदारताको परिणाम । राजनीतिलाई हामीले झुठ र जालझेलको नीति भन्ने किन सम्झन थालेका हौँ भने राजनीति भनेपछि त्यस्तै गरेको देखिन्छ । राजनीतिक प्रणालीमा देखिएका शासन प्रणालीहरूमा प्रजातन्त्रको आधारभूत सिद्धान्तलाई प्रतिपादन गर्ने तरिकालाई नै अहिलेसम्म सबैभन्दा बढी...

म जब जब अतीतको यात्रामा निस्कन्छु धेरै अविस्मरणीय क्षणहरु आउने नै भए । तर पनि कुनै कुनै घटनाहरु ख्याल ख्यालमा सुरु भएर ऐतिहासिक पनि हुने रहेछन् । त्यस्तोमा पर्ने दुईओटा शैक्षिक संस्थाको स्थापनामा म जोडिनु नै हो । त्यो बेलामा...

रातको १२ बजे पनि कहीँ घाम लाग्छ ? तर लाग्दो रहेछ नर्वेमा वसन्त र वर्षा ऋतुमा । तर त्यहाँ वर्षा ऋतुभन्दा पनि वसन्त नै लामो हुने रहेछ । अनि के शीर्षक राखेको भनेर मलाई कसैले सोधेमा एउटै उत्तर हुनेछ -...

आज भोलि किन हो, आमाको मात्र याद आइरहन्छ । आमा शब्द पनि कति मिठो हुने रहेछ। नेपालीमा आमा भन्ने शब्दले दिने मिठास अरु भाषामा होला कि नहोला ?अचेल आमाको लागि ममी, मामा, अमी या त्यस्तै शब्द प्रयोग गरिन्छ क्यारे !मेरै...

यसो सम्झँदा लाग्छ, तृष्णा नभएको भए संसारमा अहिलेसम्मको विकास वा आजसम्म विनासउन्मुख हुन्थ्यो होला ? तृष्णा विकासका लागि पनि जरुरी हुने रहेछ र विनासको आधार पनि तृष्णा नै रहेछ भन्ने मलाई लाग्न थालेको छ । तृष्णा वा तिर्सना वा प्यास...

आजको संसारमा फेरि धर्म र पापको कुरा सलबलाउन थालेको छ । नितान्त भौतिक संसारमा ती आध्यात्मिक चिन्तनको के महत्व होला र पनि संसारमा धर्मप्रति आस्था हुने व्यक्तिहरुको संख्या अत्यधिक देखिन्छ । अरु त अरुसंसारलाई प्रगतिशीलताको शिक्षा दिने, आधुनिकताको प्रतीक बनेको...

मेरा पुराना यादहरुलाई मैले कुनै क्रमबद्धरुपमा लेखेको हुँदै होइन । तर यसको क्रम भनेको मेरा मनमा आउने विभिन्न भावना, विचार र परम्परागत या अपरम्परागत धारणाहरुलाई लिपिबद्ध गरिएको मात्र हो । ती दिनहरु अब कहिल्यै फर्कँदैनन् जुन दिनहरु बालापनमा बिते, यौवनावस्थामा...

मलाई किन हो थाहा छैन, पूर्वीय सभ्यताले आकर्षण गरिरहेको छ । सायद !यहीँ जन्मेर र सुनेर मानेर आएको सभ्यता भएर पनि होला । मानव जगत् र मानव जगत्माथिको शून्यमा समेत प्राणी हुनसक्ने, वायुहुुनसक्ने र तिनले पनि जीवन भएको मृत्यु लोककै...

त्यो पौराणिक कालीन समय । यो आजको आधुनिक कालीन समय । हामीले गौरव गर्ने हाम्रो अतीत अनि आजको हाम्रो नाजुक अवस्था । तर दिनहरु बितिरहेका छन्, समय घर्किँदैँ छ । जीवन र जगतका वारेमा दिन प्रतिदिन नयाँ नयाँ सिद्धान्तहरु प्रतिपादन...

जीवन त धेरै जटिल पनि हो रहेछ, सहज पनि हो रहेछ । जसरी बाँच्ने हो, कसरी भन्ने पनि त थाहा छैन नि !नत्र त त्यसरी नै बाँचिन्थ्यो होला । यायावर भएर घुम्नु पनि पर्दो रहेछ र कहिले यायावर हुनलाग्दा समयले...

यो संस्मरण लेख्न बस्दा मनमा धेरै कुराहरू गुजमुजिएका छन् । किन यस्तो भएको हो, तीमध्ये कतिको मलाई अर्थ पनि थाहा छैन, कारण पनि थाहा छैन र पनि मैले भोगेको छु र त्यसको परिणाम मेरो सोचाइभन्दा पनि कता हो कता फरक...

हामी नेपालीहरूका लागि विदेश जाने भनेको सजिलो पनि छ, सजिलो पनि छैन । सम्मानका साथ विदेश जाने, मुलुकलाई प्रतिनिधित्व गर्ने गरी जाने भनेको त्यति सजिलो छैन पदमा नहुने र पहुँच नहुनेका लागि । झन् कूटनीतिकरुपमा प्रतिनिधित्व भनेको एक प्रकारले प्राविधिक...

मनमा उठ्ने लहरहरूलाई कसले पो नियन्त्रण गर्न सक्छ र ? मन छिन छिनमा कता पुग्छ कता ? त्यसैले ध्यानको कुरा आयो र हाम्रा पुर्खाले कुनै कुरा अनुसन्धान गर्न पनि वनको एकान्त खोज्थे । त्यहीँ ध्यानमग्न भएर एकमन हुन कोसिस गर्थे...

यादहरू हप्तापिच्छे लेखिँदा फाइदा पनि हुने रहेछ, बेफाइदा पनि हुने रहेछ । फाइदा के भने पुराना यादहरूको भेलमा समसामयिक विषयमा निरन्तर त्यही बहानामा लेख्न पनि पाइने, अनि बेफाइदा के भने जीवनको भोगाइको क्रममा भने त्यो नहुने । तर पनि भोग्ने...

भनिन्छ, अतीतका दिनहरूमा रमाउनु हुँदैन किनभने ती दिनहरू अब फेरि फर्कँदैनन् । भविष्यलाई कसले पो देखेको छ र ? अनि वर्तमानमा जे भइरहेको छ, त्यसैमा रमाउनु पर्छ, त्यसैमा धक्कम धक्का लगाएर चलिरहनु पर्छ । वर्तमानको पनि के टुङ्गो र ?...

पुराना यादहरूको सम्झाइ पनि एउटा तरङ्ग जस्तै हो । कहिले के कुराको सम्झना बढी हुन्छ त कहिले कहिलेको कुरा मनमा खेल्न थाल्छ । सायद यो सबैलाई हुँदो होला या मलाई मात्र भएको हो । तर सम्झनाको तरेलीहरू खातका खात छन्...

हाम्रो नेपाली समाज पनि अरु समाजझैँ तीव्र परिवर्तन हुन थालेको धेरै समय भयो । त्यो परिवर्तनको श्रेय पनि २००७ सालको जनक्रान्तिले नै लिएको छ जसले नेपाली नागरिकहरूमा समानताको चेतना प्रवाह गरेको थियो । तर त्यो भन्दा पनि पहिले विभिन्न कालखण्डमा...