ग्वाल्टार, ग्वालटार, ग्वालीटार, ग्वालाटार, गोलटार, गोल्टार जे भने पनि अहिलेको गोलन्जोर गाउँपालिकाको वार्ड नम्बर ३ को मुख्य बस्ती भएको ठाउँ हो । जहाँ गाउँपालिकाको कार्यालय पनि छ अहिले। लेख्दा ग्वालटार वा ग्वाल्टार लेखियो तर यसलाई दिङ्दिङ् अन्तर्गत भनिन्थ्यो । यो...

जब म पुराना यादहरू सम्झन थालेँ, पुराना कुराहरू अटेस् मटेस भएर बाहिर आउन खोजिरहेका छन् जस्तो कि सानो दैलोबाट धेरै मानिसहरू एकै पटक बाहिर आउन थालेका छन् जस्तै । कुनै सम्झनामा सबै कुरा सम्झन नसक्दा कति कुराहरू छुटेको पनि आफैँलाई...

समय कसरी बत्तासिन्छ, समय कसरी बिस्तारै हिँड्छ अनि समय कसरी आफ्ना रफ्तारमा उडिरहन्छ । मान्छेले समय चक्रको यन्त्र बनाउने कल्पना गर्छन् र बितेका समयमा साँच्चै भौतिकरुपमा पुग्न पाए हुन्थ्यो भनेर सोचेका हुन्छन् । मैले यी संस्मरण लेखिरहँदाको समय असार महिनाको...

अतीतका तरेलीमा घुम्न मज्जा त हुन्छ । तर खासै तिथि मितिको अब याद हुन पनि छाडेको छ । आजभन्दा ५० वर्षअघि मैले सिन्धुली माडीको कमला हाइ (इङ्लिस) स्कुलबाट एसएलसी परीक्षा दिएको थिएँ २०२६ सालमा । अब धेरै साथीहरूको नाम पनि...

कसैको पनि जीवन सोचेको जस्तो लयमा चलेको हुँदैन । सबैको आफ्नै अपेक्षाहरू हुन्छन्, लयमा चलाउने कोसिस सबैले गरेका हुन्छन् । तर हुनु जे छ, हुन्छ र नहुनु जे छ हुँदैन भनिन्छ । हामी सामान्य मानिसहरूको जीवन आफ्ना स्वार्थका घेराभित्रै बाँधिएर...

न भुत्तो न भविष्यतिरको बन्दाबन्दीमा बसिएको छ । यो वर्तमान काल हो । यो क्षणिक होला तर कतिसम्म भन्ने एउटा ज्युँदो प्रश्न सबैको सामु उभिएको छ । यो कोरोना भाइरसको सङ्क्रमणबाट संसारले कहिले मुक्ति पाउला भन्ने एउटा सन्देह पनि पैदा...

जब अतीतको बगैँचामा कोही घुम्न थाल्छ, त्यहाँ सबै राम्रा फूलहरुमात्र भेटिँदैनन् । कतै फूल टिप्दा काँडाले घोचेको स्मृति पनि स्वतः आउँछ । एउटा फूल फुल्न प्रकृतिका धेरै तत्त्वहरूको संयोजन जरुरी भए जस्तै एउटा व्यक्तिको व्यक्तित्व निर्माणमा कहिले कुन तत्त्वले त...

हामीलाई धर्मका बारेमा कसैले केही पनि सिकाएको थिएन तर हाम्रा दैनिक व्यवहारले एउटा नियमित जीवन दिइरहेको थियो । हाम्रो परिवार संयुक्त थियो र बुढी फुपू, हजुरआमा, तीन ओटा बाहरू, तीन ओटा आमाहरू, अनि तीन ओटा बाहरूका सन्तान र अवशेषमा रहेको...

पढाइको कुरा त अलिअलि पढियो, तर यस पटक भने म मात्र बाको बारेमा सम्झन्छु है । बा कति प्यारो, मिठो र भरलाग्दो वाक्य । हुन त व्याकरणले बालाई एउटा अर्थपूर्ण शब्दको रूपमा मात्र मान्ला तर मेरालागि यो एउटा ब्रह्माण्ड नै...

आजभन्दा करिब ६० वर्ष पहिलेको शिक्षा प्राप्ति एउटा जटिलतम कार्य थियो । तर पनि विद्या विहीनलाई पशु समान मान्ने पनि हाम्रै संस्कार थियो । त्यस बेला भनिन्थ्यो-यदि बच्चालाई पढाइएन भने आमा पनि बैरी, पिता पनि शत्रु हुनेछन् । जस्तो कि...

२०७६ साल चैत्र ११ गतेदेखि कोरोना भाइरस कोभिड१९को महामारीका डरले नेपालमा पनि लकडाउन छ । यी हरफहरू लेख दासम्ममा विश्वमा ३१ लाखभन्दा बढीमा यो भाइरस सङ्क्रमित भइसकेको छ र करिब २ लाख १७ हजारभन्दा बढीको ज्यान नै गइसकेको अवस्था छ...

अतीतका यादहरू सबै भावनात्मक र स्मरणीय हुँदैनन् । आधुनिक मनोविज्ञानमा ती अपमानहरू र नकारात्मक पक्षहरू अविस्मरणीय हुन् र बिर्सिन लायक हुन्छन् भनिन्छ । प्रचलित हाम्रो नीति शास्त्रमा भनिएको पनि छ आफू ठगिएको, अपमानित भएको र आफ्ना अति गोप्य कुराहरू विद्वानहरूले...

२०. मेरा पात्रहरू जति जति म परिपक्व हुँदै गएँ, ती पनि परिपक्व हुँदै गए । मैले जेजे जानेको हुन्थेँ, तिनले पनि ती ती कुराहरू जानेका हुन्थे । जब म केही जान्दै गएँ, पछि गएर मेरा पात्रहरू पनि भलादमी हुन थाले...

१५. पण्डित साम्बभक्त सुवेदी गुरुले एक दिन गाइजात्रे पत्रिका पढ्न दिनुभयो- हाँस्ने कुरा र व्यंग्य चित्रसहितको । हामीलाई गाईजात्राकैबारेमा थाहा थिएन, झन् गाईजात्रे पत्रिकाको के कुरा भयो र ? पत्रिकाका बारेमा भने मलाई थाहा थियो किनभने बाले गोरखापत्रको मेरो र...

१. बालापनको कुरा हो । मात्र ९ या १० वर्षको बेला । सायद कक्षा ४ मा हुनुपर्छ या कक्षा ५ मा। गाउँमा चतुर्मासामा पुराण लगाउने चलन थियो । पुराण भन्ने पण्डित हुुनुहुन्थ्यो साम्बभक्त सुवेदी मुरारी। त्यो बेलाको सबैभन्दा चर्चित युवा...

१. फूलहरूफुलून् बास्ना पनि आओस् ती फूलहरूत्यसै नझरून् फल नलागीकन फल पनि लटरम्मै लागून् ती फलको बैँस आओस् पाकून् रपुनरुत्पादन हुन सकून् फेरि फूल फुलोस् फेरि फल लागोस् यो क्रम निरन्तर भइरहोस् सृष्टिको यो क्रम नखल्बलियोस्, अविरल यात्रा चलिरहोस् चलिरहोस्...

बादलको किनाराबाट एउटा चाँदीको रेखा देखियो अलिक पर, अलिक पर कालो बादलको किनारामा एउटा चाँदीको घेरा देखियो अलिक वर, अलिक वर । जीवनको पूर्वार्द्धमा देखिएथ्यो एउटा लालिमा सँगैसँगै हाँसोसँगै, खुसीसँगै, बादलसँगै तर सेतो बादलसँगै त्यही बादल कहिले सेतो देखिन्छ आकाशमा...