बैशाख १५, २०८१, शनिबार

बसन्त कुमार उपाध्याय,   जेठ १२, २०७६
यस पटक पूर्वका तराई र पहाडी जिल्ला घुम्ने अवसर मिल्यो । धनकुटादेखि तराईमधेस इटहरी झर्दा संघीयताको राजधानी कहाँ बनाउने भन्ने सरगर्मीले भने पर्याप्त स्थान पाइरहेको थियो । बहसको केन्द्रमा थिए, विराटनगर हुँदै इटहरीदेखि धनकुटासम्मका स्थान । यस्तै, सुनसरी र मोरङका...
डा. सदानन्द कडेल,   जेठ १०, २०७६
बसन्त कुमार उपाध्याय,   जेठ ९, २०७६


लक्ष्मण ओझा,   जेठ ७, २०७६
भारतको आइतबार सम्पन्न लोकसभा चुनावको मतपरिणाम मे २३ (आगामी बिहीबार)मा सार्वजनिक हुँदैछ । तर, त्यसअघि नै चुनावी परिणामबारे विभिन्न अड्कलबाजी गरिन थालिएको छ । नेता तथा कार्यकर्ताले आआफ्नो पहिलेभन्दा बढी सिट जित्ने दाबी प्रस्तुत गरिरहेका छन् । भारतीय टेलिभिजन च्यानलले...

डा. मनप्रसाद वाग्ले,   जेठ ७, २०७६
डा. मानप्रसाद वाग्लेले तयार पार्नुभएको स्कुल गभर्नेन्स:नीतिगत संक्षेपको पहिलो खण्डमा स्कुल गभर्नेन्समा बाधक केन्द्रीकृत मानसिकता शीर्षकको आलेख प्रकाशित गरिसकेका छौं । यो दोस्रो तथा अन्तिम खण्डका रूपमा यो आलेख प्रकाशन गरिएको छ । स्कुल गभर्नेन्समा स्वायत्तताको प्रश्न २०२८ सालअघि जस्तो...

गौरी प्रधान,   जेठ ५, २०७६
शिक्षा अधिकारकर्मी गौरी प्रधानद्वारा तयार परिएको यस आलेखको पहिलो खण्ड यसअघि अवधारणा र प्रतिवद्धताकोे कसीमा सार्वजनिक शिक्षा सुदृढीकरण भनेर प्रकाशित गरिसकिएको छ । यसपछि सार्वजनिक शिक्षा अभियानका मूल सरोकार र भविश्यको बाटोसम्बन्धी आलेख प्रकाशन गरिनेछ । वर्तमान नेपालमा सार्वजनिक शिक्षाको...

डा. मनप्रसाद वाग्ले,   जेठ २, २०७६
गभर्नेन्सका बारेमा कुनै पनि संस्था चाहे ठूलो होस् वा सानो, यदि त्यसले आफूभन्दा माथिल्लो निकायमा कम मात्र भर परी आफ्ना समस्याको समाधान आफ्नै बलबुतामा गर्ने प्रयत्न गर्छ । आफ्नो दैनन्दिनी प्रशासन चुस्त राख्न सक्छ भने त्यो नै सफलताको संकेत हो...

सरोज ज्ञवाली,   जेठ १, २०७६
भारतमा जारी लोकसभा चुनावअन्तर्गत ६ चरणको चुनाव सम्पन्न भइसकेको छ । अब अन्तिम तथा सातौं चरणको चुनाव मात्रै बाँकी छ, जुन आगामी मे १९ मा हुँदैछ । सातौं चरणमा ८ राज्यका ५९ सिटमा चुनाव हुँदैछ, जसमध्ये पञ्जाव र उत्तरप्रदेशमा १३१३,...

लक्ष्मण ओझा,   बैशाख ३१, २०७६
कर्म ठूलो कि भाग्य ? यसबारे हरेकका आआफ्नै मत छन् । कोही कर्मलाई श्रेष्ठ मान्छन् भने कोही भाग्यलाई बलवान । यसबारे एक कथा छ । कुनै समयमा जंगलको बीचभागमा रहेको नदीको स्वामित्वबारे दुई राज्यबीच विवाद उत्पन्न भयो । अन्ततः त्यो...

गौरी प्रधान,   बैशाख ३०, २०७६
शिक्षा स्वभाविक रूपमा सार्वजनिक सरोकारको विषय हो । शिक्षा आफैमा मानव अधिकारको हो र मानिसका अन्य मानवअधिकार हासिल गर्नको निम्ति शिक्षाले महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्छ । मानव अधिकारको विश्वव्यापी अवधारणा अनुसार शिक्षा अधिकारको कसैले कसैलाई दिने सुविधा (privilege) वा अनुकम्पा...

लेखनाथ ढकाल,   बैशाख २९, २०७६
आर्थिक विकास र समृद्धि हासिल गर्नु चुनौती छ भन्नेमा सबैको एकमत छ । तर, यसलाई कसरी हासिल गर्ने भन्नेबारे कसैले स्पष्ट मार्गचित्र बनाउन सकेका छैनन् । यसको मार्ग पहिल्याउने अर्थशास्त्री पनि देखापरेका छैनन् । बरु यसबारे विभाजित धारणा बेलाबेला सार्वजनिक...

तिलक पौडेल,   बैशाख २६, २०७६
बृहत् नेपाली शब्दकोषले चिन्ता र चिन्तनलाई कसरी अथ्र्याएको छ भनेर हेर्ने जाँगर चलेन । हाम्रो कर्म र सोचबाट जीवन र जगतमा यी कसरी अभिव्यक्त हुन्छन् भन्नेबारे यो लेखमार्फत् चर्चा गर्ने प्रयास गर्दैछु । लाग्दैछ चिन्तनले जीवन गुमाउँदैछ र चिन्ताले सिकिस्त...

सरोज ज्ञवाली,   बैशाख २४, २०७६
जनसंख्या वृद्धि, अव्यवस्थित सहरीकरण तथा बढ्दो सवारी चापले पर्यावरण क्रमगत रूपले प्रदूषित भइरहेको छ । प्रदूषित वातावरणले मानिसको स्वास्थ्यसँगै जीवनस्तरमा पनि नकारात्मक असर पारिरहेको छ । पछिल्ला सय वर्षमा प्रदूषणका कारण पृथ्वीबाट करिव ५ सय प्रजातिका जीवजन्तु लोप भइसकेका छन्...

प्रा.डा.सुदर्शन नरसिंह प्रधान,   बैशाख २३, २०७६
महाभारतको प्रसंगबाट कुरा सुरु गरौं । पाण्डवहरू वनबास भएका बेला तलाउको पानी खान खोज्दा युधिष्ठिरलाई यक्षले प्रश्न गरेका थिए संसारमा सबैभन्दा छिटो के चल्छ ? युधिष्ठिरले जवाफ दिए मन । युधिष्ठिरले भनेजस्तै यथार्थमा मन नै सबैभन्दा छिटो चल्छ । यो...

बसन्त कुमार उपाध्याय,   बैशाख २०, २०७६
अप्रिल ९ मा नेपालको मकालु वरुण बेस क्याम्प क्षेत्रमा हिम मानव यतीको पदचाप (पैतलाको छाप) देखिएको तस्बिर भारतीय सेनाको अफिसियल ट्विटरमा सार्वजनिक भएपछि यसबारे विश्वभरका सञ्चारमाध्यम र सामाजिक सञ्जालमा चर्चा चलेको छ । तर, यसबारे नेपाल सरकारको आधिकारिक धारणा बुझ्न...

लक्ष्मण शर्मा,   बैशाख १९, २०७६
औद्योगिक क्रान्तिको उथलपुथलको बेला बेलायतमा सन् १८३४ मा रोबर्ट ओवेनले ट्रेड युनियन स्थापना गरेका थिए । यसले धेरैपछि सन् १८७१ मा संसद्बाट मान्यता पायो । ट्रेड युनियन संघलाई अमेरिकामा सन् १९२० र भारतमा सन् १९२६ मा आएर मात्र वैधता पाएकोे...

आशिष पौडेल,   बैशाख १५, २०७६
प्रधानमन्त्रीको वाकपटुताको कुनै जवाफ छैन । हरेक प्रश्न तथा जिज्ञासाका उनीसँग रमाइला र हल्काफुल्का उत्तर छन् । हालै क्रोयसियाका राष्ट्रपतिमा हास्य कलाकार विजयी भएपछि ओलीको यो शैलीलाई झन् बल मिलेको हुनुपर्छ । दोस्रोपटक प्रधानमन्त्रीका रुपमा आसिन भएपछि ओली कमरेडले काठमाडैंका...

बसन्त कुमार उपाध्याय,   बैशाख १२, २०७६
२०७२ वैशाख १२ र २९ गते गएको भूकम्पले राजधानी काठमाडौंसहित देशभरका हजारौंले ज्यान गुमाए, थुप्रै घाइते भए । प्राचीनकालदेखिका थुप्रै सम्पदा ढले/क्षतिग्रस्त बने । निजी घर, विद्यालय तथा स्वास्थ्य संस्था भवन क्षतिग्रस्त भए । भूकम्पका कारण गोरखा, सिन्धुपाल्चोक, दोलखा, नुवाकोट,...

महेशराज पन्त इतिहासकार,   बैशाख १२, २०७६
चार वर्षअघि ठूलो धनजनको क्षति हुने गरी भैँचालो जानुअघिसम्म धेरैले 'नब्बे सालको भैँचालो'भनेर चिन्ने वि।सं। १९९० को भूकम्पलाई पछिल्लो समयको सबैभन्दा ठूलो भैँचालोको रूपमा लिने गर्थे। भैँचालोको जोखिम क्षेत्रमा रहेको भनिएको नेपालमा वारंवार 'नब्बे सालको जस्तै भैँचालो आउन सक्छ'भनेर जनमानसलाई...

सरोज ज्ञवाली,   बैशाख १०, २०७६
भारतमा लोकसभाको तेस्रो चरणको मतदान आज हुँदैछ । सात चरणमा हुने भनिएको आम निर्वाचनका बाँकीका अन्य चरण १९ मे सम्म सम्पन्न हुन्छन् । यस पटकको भारतीय चुनाव सहज र सरल ढंगले अगाडि बढीरहेको छ । झण्डै ९० करोड मतदाता भएको...