बैशाख १५, २०८१, शनिबार

प्रा.डा.डम्बरबहादुर कार्की,   असार २४, २०७६
रेनिन (RENIN) मानिसको मृगौलामा पाइने एक प्रकारको प्रोटिन पदार्थ हो । रेनिनले रक्तचाप बढाउँछ । रेनिन कसरी पत्ता लगाइयो ? यसलाई कसले र कहिले पत्ता लगायो ? यसबारे जान्नु त्यत्तिकै आवश्यक छ । रेनिन पत्ता लगाएको प्रसंग पनि ज्यादै रोचक...


घनेन्द्र ओझा,   असार २२, २०७६
जनताको बहुदलीय जनवादबारे यसको अवधारणा आएसँगै तत्कालीन एमालेभित्रै निकै चर्का विवाद र बहस नभएका होइनन् । आमूल परिवर्तन पक्षधर र सुधारवादी दुई खेमा प्रस्ट देखिएका हुन् पार्टीभित्र त्यस बेलै । सीपी मैनाली, झलनाथ खनालहरू आमूल परिवर्तनको लाइनमा रहेर मदन भण्डारीको...

घनेन्द्र ओझा,   असार १५, २०७६
हिजो २०७६ असार १४ अर्थात् नेपाली कम्युनिष्ट आन्दोलनका एक दूरदर्शी र चर्चित नेता मदनकुमार भण्डारीको जन्मदिन । पुष्पलालहरूले जन्माएर हुर्काएको नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीको विक्रम संवत२०४० को दशकको पछिल्लो समयको नेतृत्व गर्नुभएका भण्डारीको २०५० जेठ ३ गते दासढुंगामा गाडी दुर्घटनामा निधन...

लेखनाथ ढकाल,   असार १२, २०७६
सभ्यताको विकाससँगै मानिसले असल सामाजिक संस्कार र परिपाटीको विकास गर्दै आयो । राम्रा कुराको अभ्यास गर्दै आयो । उपयोगी परिपाटी निरन्तररूपमा परिमार्जित हुँदै आए । आर्थिक गतिविधि र प्रविधिको विकासले मानिसको सामाजिक चरित्र पनि विकास हुँदै आयो । सामाजिक संस्कृति...

असिम भूसाल,   असार ९, २०७६
म पहिलोपल्ट चीनमा आउँदा नेपालमा बिमस्टेक बैठक चलिरहेको थियो । काठमाडौँबाट चीनको दुरी धेरै छैन । तर, नेपाल र चीनबिच विकासको ठुलो खाडल छ । हामीले सोचेको, सुनेको र पर्दामा देखेकोभन्दा धेरै खाडल अनुभव गर्न सकिन्छ । उत्तरी छिमेकीको विकासको...

रमेश भट्टराई ‘सहृदयी’,   असार ६, २०७६
भर्खरै विवाह गरी पठाएकी छोरीलाई मैतालु लिन आउँदा बाबाले सोधेछन्, छोरी नयाँ जीवनको सुरुवात गरेको घर कस्तो बस्दै छ त ? छोरीले भनिछिन्, कडा ठाउँमा हातको कुहिनो मज्जाले ठोक्किएर हुरुक्कै भएजस्तो बाबा । शिक्षकलाई पनि आफ्नो काम फलामको चिउरा चपाउनु...

घनेन्द्र ओझा,   असार ५, २०७६
सात दशक लामो इतिहास बोकेको नेपाली कांग्रेस नेपाली राजनीतिको अभिभावक दल हो । १०४ वर्षे जहानियाँ राणा शासनको अन्त्यका लागि होस् वा ३० वर्षे निर्दलीय पंचायती व्यवस्थाको अन्त्यका लागि, हरेकजसो नेपाली राजनीतिक आन्दोलनको अग्रभागमा रहेर मुलुक र मुलुकबासीलाई लोकतान्त्रिक व्यवस्थामा...

लक्ष्मण ओझा,   असार ५, २०७६
केही सातादेखि हरेक टोलटोल र घरमा गुठीसम्बन्धी विधेयकबारे बहस र चर्चाले स्थान पायो । यसरी स्थान पाउनुमा सरकारले राष्ट्रियसभामा प्रस्तुत गरी छलफल ल्याएको गुठीसम्बन्धी कानुनलाई एकीकरण र संशोधन गर्न बनेको विधेयक, २०७५ र त्यसमा रहेका विवादास्पद बुँदा जिम्मेवार रह्यो ।...

डा. सदानन्द कडेल,   असार ४, २०७६
जिज्ञासु भएर सिक्न खोज्ने, अध्ययन गर्ने, खोजी गर्ने र आविष्कार गर्नेमा मानवले नै श्रेष्ठता हासिल गरेको छ । यद्यपि अन्य जीव तथा पशुपन्छीमा पनि सिकाइको प्रक्रियाले निरन्तरता पाइरहेकै हुन्छ । एरिस्टोटलले भनेका छन्, मानव जाति स्वभावैले जान्न इच्छुक हुन्छ ।...

लेखनाथ ढकाल,   जेठ २६, २०७६
१. सैद्धान्तिक पक्ष र पृष्ठभूमि: मानवीय समाज निर्माणका लागि आर्थिक गतिविधि एकदमै महŒवपूर्ण पक्ष हो । यो हरेक पक्षमा असर पार्ने तत्वका रूपमा आर्थिक पक्ष स्थापित भएको छ । अर्थशास्त्रीले यो कुरालाई नै केन्द्रमा राखेर विभिन्न सिद्धान्त प्रतिपादन गरेका छन्...

सरोज ज्ञवाली,   जेठ २२, २०७६
विश्व वातावरण दिवस आज २०७६ साल जेठ २२ अर्थात जुन ५ लाई विभिन्न चेतनामूलक कार्यक्रम गरी मनाइँदै छ । यस वर्षको विश्व वातावरण दिवसको नारा प्लास्टिक प्रदूषणमाथि प्रहार सके पुनः प्रयोग नसके बहिष्कार भन्ने तय गएिको छ । संयुक्त राष्ट्रसंघको...

लक्ष्मण ओझा,   जेठ १९, २०७६
२०५८ जेठ १९ । आजभन्दा ठ्याक्कै १८ वर्षअघि म कञ्चनपुरको तत्कालीन रैकवार बिचवा गाविसको राजघाटस्थित मामाघरमा थिएँ । सधैंझैं बेलुका करिब १० बजे खाना खाएर मामा र म गफ गर्दै थियौं देशको राजनीतिक अवस्थाबारे । मामा देशको राजनीतिक अवस्थाबारे निकै...

बसन्त कुमार उपाध्याय,   जेठ १९, २०७६
कुनै बेलाका विदेश सचिव शुब्रमण्यम जय शंकर प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको दोस्रो कार्यकालमा भारतको विदेश मन्त्री बनेको विषयले अहिले नेपालमा पनि निकै चर्चा पाएको छ । जयशकंरलाई मोदीले भरोसाका साथ क्याबिनेटमा ल्याएका छन् । एस जयशकंरका नामले चिनिने उनी २०७२ मा...

बसन्त कुमार उपाध्याय,   जेठ १६, २०७६
भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले आफ्नो दोस्रो कार्यकालका लागि आज हुन लागेको शपथ ग्रहण कार्यक्रमबाट भारतको कुटनीतिक बाटो फेर्ने कसीको सुरुवात गर्दै छन् । यस पटक मोदीले सार्क क्षेत्रका सरकार र राष्ट्र प्रमुखलाई नभएर बहु क्षेत्रीय प्राविधिक तथा आर्थिक सहयोगका लागी...

लक्ष्मण ओझा,   जेठ १५, २०७६
२०६५ जेठ १५ गते बसेको संविधानसभाको पहिलो बैठकले २४० वर्ष लामो राजतन्त्रात्मक व्यवस्था हटाउँदै मुलुकमा सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक व्यवस्था लागू गर्यो । त्यति बेला आम नेपालीलाई लागेको थियो राजनीतिक अस्थिरताको जड राजतन्त्र अन्त्य भयो, अब मुलुकको समृद्धि हुन्छ । तर,...

लेखनाथ ढकाल,   जेठ १३, २०७६
मूल्यकेन्द्रित समाज, जो नियम कानुन र असल परम्पराको अभ्यासद्वारा सञ्चालित हुने गर्छ । यस्तो समाजद्वारा निर्मित राज्य व्यवस्था सभ्य समाजको दिशामा अगाडि बढिरहन्छ । समाज आफै मूल्यकेन्द्रित हुँदैन, समाजका हरेक सदस्य, हरेक परिवार र सबै नागरिक असल अभ्यासको आर्थिक सामाजिक...

लक्ष्मण ओझा,   जेठ १३, २०७६
आर्थिक वर्ष ०७२/७३ सम्म नेपालमा विद्युत चुहावटको औसत दर २५.६८ प्रतिशत थियो । तर, चालू आर्थिक वर्षको फागुनयता यसको दर झण्डै ८ प्रतिशत घटेको छ । अहिले विद्युत चुहावट १७.८८ प्रतिशत छ, जुन चार वर्षयता भन्दा ७.९ दशमलव कम हो...

गौरी प्रधान,   जेठ १२, २०७६
शिक्षा अधिकारकर्मी गौरी प्रधानद्वारा तयार परिएको यस आलेखको पहिलो खण्ड यसअघिअवधारणा र प्रतिवद्धताकोे कसीमा सार्वजनिक शिक्षा सुदृढीकरण,सार्वजनिक शिक्षाका अवसर र चुनौतीभनेर प्रकाशित गरिसकिएको छ । उक्तआलेखको तेस्राे तथा अन्तिम भाग प्रकाशन गरिएकाे छ। सार्वजनिक शिक्षा अभियानका मूल सरोकार सबैको निम्ति...